Circulair bouwen

Artikel 29 jul 2021

Circulariteit gaat ervan uit dat de producten van nu de grondstoffen zijn voor later: na gebruik kunnen producten gedemonteerd worden en de materialen opnieuw worden gebruikt.

In 2050 moet Nederland circulaire economie hebben

Met het Rijksbrede programma Nederland Circulair in 2050 heeft het kabinet in september 2016 de inzet van de Rijksoverheid gepresenteerd: een volledig circulaire economie in 2050.

Deze ambitie is in januari 2017 breder onderschreven in het Grondstoffenakkoord door bedrijven, vakbonden, overheden, natuur- en milieuorganisaties, kennisinstituten, financiële instellingen en vele andere maatschappelijke organisaties.

Het programma Nederland Circulair in 2050 stimuleert innovatieve pilotprojecten die lessen moeten opleveren en enthousiasme moeten creëren. Ook stimuleert de overheid de marktontwikkelingen door het aanpassen van regels, komt er een kennisinstituut circulair bouwen, komt er subsidie voor circulaire business en verdienmodellen en zullen vanaf 2023 alle overheidsuitvragen circulair zijn.

Om de volledig circulaire economie in 2050 te bereiken, is een sub-doelstelling geformuleerd: Nederland moet in 2030 al 50% minder ‘primaire grondstoffen’ (mineralen, metalen en fossiel) gebruiken.

 

Wat is circulair bouwen

Een vorm van duurzaam bouwen is circulair bouwen. Een manier van bouwen waarbij de principes van circulariteit in de bouw worden toegepast. We noemen een gebouw ‘circulair’ als bij de bouw en het beheer voorraden in een gesloten kringloop worden gehouden, zonder schadelijke emissies naar lucht, water en bodem.

Een vakgebied in ontwikkeling

Samen met consortia van onder andere Europese en Nederlandse kennisinstituten, marktpartijen en overheden draagt W/E adviseurs bij aan de continue doorontwikkeling van kennis en toepassingen op het gebied van circulair bouwen. W/E adviseurs is betrokken bij diverse initiatieven die de circulaire bouweconomie stimuleren, zoals De circulaire bouweconomie, Circulair Bouwen ’23 (CB’23) en het Madaster. W/E adviseurs is onder andere betrokken bij onderzoek naar

Stappenplan circulair bouwen

Circulair materiaal gebruik

Circulaire materialen zijn materialen en grondstoffen die (een aantal keer) hergebruikt kunnen worden in soms andere hoedanigheden. Aan het einde van hun levenscycli moeten zij op milieuvriendelijke manier afgebroken kunnen worden. Circulair gebruik van materialen helpt uitputting van grondstoffenvoorraden voorkomen.

Waarom circulair bouwen?

Door circulair te bouwen kunnen we er voor zorgen dat grondstoffenvoorraden niet uitputten, omdat de materialenketen wordt gesloten. Hergebruik staat centraal bij circulair bouwen. De CO2-uitstoot wordt er mee gereduceerd, omdat er geen nieuwe materialen meer hoeven te worden geproduceerd en/of gewonnen. En ook omdat we veel energiezuiniger gaan bouwen.

Hoe kun je de mate van circulariteit meten?

De mate van circulariteit van een gebouw wordt beoordeeld met de ‘CirculariteitsPrestatie Gebouwen’ (CPG). Dit is een door W/E adviseurs ontwikkelde index die met eenvoudig beschikbare data weergeeft hoe circulair een gebouw is.

Wetgeving circulair bouwen?

Sinds 2013 stelt het Bouwbesluit een MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) verplicht. Deze geeft de milieubelasting van de materialen in een gebouw weer. Sinds juli 2021 geldt een grenswaarde 0,8. In de GWW wordt de milieubelasting van materialen uitgedrukt in de MilieuKosten Indicator (MKI). Dat is geen wetgeving, maar opdrachtgevers gunnen wel steeds vaker op een lage(re) MKI. De MPG en MKI baseren berekeningen op data uit de Nationale Milieudatabase. Daarnaast komt er mogelijk, op termijn, een wettelijk verplicht materialenpaspoort bij elk bouwwerk.

Welke rol speelt een materialenpaspoort?

Materialenpaspoorten worden binnen de bouwsector gezien als een belangrijk middel om te komen tot een meer circulaire bouw, omdat ze hergebruik op materiaal-, product-, element- en gebouwniveau bevorderen.

Meetmethode losmaakbaarheid voor circulaire bouw

Een van de belangrijkste voorwaarden voor circulair bouwen is losmaakbaarheid. Hiervoor is een meetmethodiek ontwikkeld, waardoor het meegenomen kan worden in bestaande certificering zoals BREEAM-NL en GPR Gebouw. Losmaakbaarheid zou nu al een belangrijke rol moeten spelen in bouwprojecten, want alle gebouwen die we nu bouwen, gaan zeker 50 of 100 jaar mee.

Houtbouw

Met Cross Laminated Timber (CLT) en robotisering is het mogelijk om snel een moderne prefab-woning te bouwen die grotendeels uit recyclebaar hout bestaat. Dat sluit goed aan bij de principes van de circulaire bouw economie.

Er wordt ingezet op meer hout in de bouw. Onder andere door de Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie. Door 10.000 woningen uit te voeren met een houten constructie, is per jaar een reductie van 106.000 ton CO2-uitstoot mogelijk. Door ook de gevel en het dak van woningen in hout uit te voeren loopt dat op tot 200.000 ton CO2-reductie per jaar.